Sylvia Vanden Heede

Wie kent ze niet: Vos, Haas en hun vrienden? Vos is een stoere jongen, Haas een echt dametje. Hun vriend Uil is een beetje dommig en bedachtzaam en verliefd op Pluim, het eekhoorntje. Er zijn leesboeken, voorleesboeken, kijkboeken en prentenboeken over Vos en Haas en er zijn zelfs ook cd-roms. Vos en Haas en de andere dierenvrienden uit hun bos werden verzonnen door Sylvia Vanden Heede. Zij werd geboren op 25 augustus 1961 in Zwevegem in Belgie. Ze groeide op met vijf broers en twee zussen. Ze vertelt hierover: ‘Omdat ik lang het enige meisje was, had ik het grootste deel van mijn kindertijd een eigen kamer. Daar schreef ik tot diep in de nacht verhaaltjes en maakte er tekeningen bij. Voor mijn jongste broertjes maakte ik boekjes die ik in elkaar niette en hun cadeau gaf met sinterklaas.’

Als kind wilde Sylvia Vanden Heede niets liever dan in het bos verdwalen. Ze droomde over wonen in een hol tussen de wortels van een eeuwenoude boom. Vos en Haas beleven ook veel van hun avonturen in het bos. ‘Een bos is heel aantrekkelijk en inspirerend‘, vertelt Sylvia. ‘In bijna alle sprookjes komt vroeg of laat een bos voor. Een bos is knus en beschut als een huis, maar ook donker en gevaarlijk en geheimzinnig. En een bos betekent ook: veel (wilde) dieren.’

Wat voor dromen had Sylvia als kind nog meer? Dierenarts worden, want ze is altijd gek geweest op dieren. ‘Ik hield erg veel van dieren en mijn eerste verhalen gaan dan ook over dieren’ vertelt Sylvia. Ook tekende ze veel. ‘Vroeger dacht ik dat ik niet zonder tekenen kon.’ Voor haar derde kinderboek ‘Het binnenste huis’ uit 1989 maakte ze dan ook zelf de tekeningen. Maar later liet ze de tekeningen maken door andere tekenaars. Heel bekende, zoals Thé Tjong Khing en André Sollie.

Sylvia woont nu niet tussen de wortels van een boom, zelfs niet in een bos, maar ze woont in Brugge, een stad aan het water in België. Samen met haar man en drie dochters Tamara, Ciska en Hanne. En ze is dus geen dierenarts geworden, maar schrijfster. Sylvia schrijft op een heel aparte manier: de laatste zin van een boek weet ze het eerst. ‘Ik weet echt niet altijd de eerste zin. Ik weet meestal wel hoe het verhaal gaat eindigen. Een begin maken is niet moeilijk. Het is belangrijker te weten waar je heen gaat.’ Sylvia vindt het leuk om in haar verhalen met woorden te spelen. Zij schreef met het eerste boek ‘Vos en Haas’ een heel knap verhaal voor kinderen die net beginnen met lezen. ‘Kom en kijk naar mijn ij’ zegt Uil. Maar Vos en Haas zeggen dat hij ‘ei’ moet schrijven en dus verbetert hij: ‘Kom en keik naar mein ei’. Uil weet niet waar het ei vandaan komt, maar hij heeft het gevonden en dus vindt hij: ‘Ik ben de pa van het ei!’ In de grappige tekeningen van Thé Tjong Khing worden de woorden nog eens uitgelegd. Het is een groeiboek van avi 1 t/m avi 4. Sylvia speelt graag met woorden. Cryptogrammen (moeilijke woordpuzzels) maken is dan ook een hobby van haar.

Naast de boeken over Vos en Haas, schreef ze ook een bijzonder boekje over een ander dier. In ‘Ik kan huilen’ vertelt Sylvia over de wolf Kleine Loep, die te klein is volgens Grote Leider. Als de rest van de wolven op jacht gaat, gaat Kleine Loep naar het dorp; hij wil een hond zijn. Maar de mensen denken er anders over. Kleine Loep is een wolf en wolven horen achter tralies. Het is echt een knap verhaal, waarin je als lezer ook een beetje leert denken als een wolf.

‘Opgestaan is plaats vergaan’ gaat niet over dieren, maar is een compleet maf verhaal over mensen. Seppes ouders zijn even hun huis uit, als een mevrouw met een grote hond (o, ja toch een dier!) snel naar binnen gaat. Zij vindt dat het huis nu van haar is, want opgestaan is plaats vergaan. Zelfs de politie vertikt het om Seppe en zijn ouders te helpen. Gelukkig verzint Seppe een plan om mevrouw De Kraker het huis uit te lokken. Met dit boek won Sylvia een Zilveren Griffel, net als voor ‘Vos en Haas en de dief van Iek.’ 

Voor ‘De huid van de beer’, een boek over de Vikingen, kreeg ze de Boekenwelp. Voor haar eerste boek ‘De spiegelplas’ werd ze al genomineerd: de Jacob van Maerlant debutantenprijs. ‘Donderkop’, één van haar spannendste boeken, werd genomineerd voor de Thea Beckmanprijs 2005, een prijs voor historische jeugdboeken. Het speelt zich af in de jaren vlak na de Eerste Wereldoorlog en gaat over verwisselde kinderen, schatten en bohemers (of zoals wij in Nederland zeggen: zigeuners). Maar ‘Vos en Haas’ kreeg de meeste prijzen: de Boekenleeuw, de Jonge Gouden Uil, de Provinciale Prijs, de Kinder- en Jeugdjurytrofee en nog een paar andere.

Eerst dacht Sylvia niet zonder tekenen te kunnen. ‘Tegenwoordig heb ik het gevoel nooit zonder schrijven te zullen kunnen. Wie weet verandert dat ooit nog. Maar voorlopig is schrijven eten, drinken en ademen in één.’ Wij hopen dat het nog lang zo blijft, want wij hebben nog lang niet genoeg van Vos en Haas en al haar andere boeken!

TitelUitgeverijSoort boekLeeftijd
Een afspraakje in het bosLannoo, 2014Liefde kent geen vijanden.4+
Een buur voor Vos en HaasLannoo, 2006Vos en Haas helpen Uil, die bij hen in de buurt komt wonen.4+
Hond weet alles en Wolf nietsLannoo, 2014Wolf en Hond leren over mummies en skeletten, over robots, piraten en ridders, over dino’s, draken en de maan.6+
Koek koek Vos en HaasLannoo, 2007Boek voor beginnende lezers over Vos en Haas die zoeken naar koek in het bos.6+
Vos en Haas en de dief van IekLannoo, 2005Boek voor beginnende lezers over Vos en Haas die proberen het plan van de boeven Neef en Jak te dwarsbomen.6+
Vos en Haas op zoek naar koekLannoo, 2006Vos heeft zin in koek, maar kan dat nergens vinden en gaat ernaar op zoek.4+
Wolf en HondLannoo, 2009Boek voor beginnende lezers over Wolf en Hond die ontdekken hoe ze van elkaar verschillen.6+